Genel yapay Zeka AGI Nedir ?
Bugün kullandığımız yapay zekâ sistemleri, e-posta filtrelerinden sohbet robotlarına kadar tek bir görevde uzmanlaşmış araçlardır. Bunlara Dar Yapay Zekâ (Narrow AI) denir.
Genel Yapay Zekâ (AGI) ise insan zekâsına benzer çok yönlülüğe sahip, farklı alanlarda öğrenebilen, akıl yürütebilen ve bağımsız karar alabilen sistemleri ifade eder.
AGI’nin Temel Özellikleri
Çoklu Yetenek: Farklı disiplinlerde insan benzeri performans gösterebilir.
Bağımsız Öğrenme: Yeni durumlarda sıfırdan öğrenebilir.
Yaratıcılık: Sadece veriye dayalı değil, özgün çözümler üretebilir.
Esneklik: Önceden programlanmamış senaryolarda bile mantık yürütebilir.
Bilim İnsanlarının Sınıflandırması
DeepMind ve akademisyenler, AGI’nin gelişim aşamalarını altı seviyede tanımlıyor:
Dar YZ (Narrow AI) – Tek görevli sistemler
Emerging AGI – İnsan zekâsına yaklaşan ama sınırlı
Competent AGI – Birçok alanda insan seviyesinde performans
Expert AGI – İnsan uzmanlarla aynı düzeyde bilgi ve beceri
Virtuoso AGI – İnsan ötesi yaratıcılık ve hız
Superhuman AGI – İnsan zekâsını tüm alanlarda aşan sistemler
AGI Ne Zaman Ortaya Çıkabilir?
Tahminler oldukça farklılık gösteriyor:
OpenAI’nin kurucusu Ilya Sutskever, AGI’nin 2027’ye kadar %50 ihtimalle ortaya çıkabileceğini söylüyor.
80,000 Hours’un derlediği tahminlere göre, 2031’e kadar AGI’nin gerçekleşme ihtimali %50 civarında
Daha ihtiyatlı araştırmalar ise 2040 sonrası ihtimalini öne çıkarıyor
Fırsatlar ve Riskler
Fırsatlar:
Hastalıkların teşhis ve tedavisinde çığır açabilir.
İklim değişikliği ve enerji krizine çözümler üretebilir.
Bilimsel araştırmaları hızlandırabilir.
Riskler:
İstihdam: Birçok mesleği otomatikleştirme riski.
Etik sorunlar: Yanlı kararlar, mahremiyet ihlalleri.
Varoluşsal tehlike: Kontrolsüz AGI’nin insanlığı tehdit etme ihtimali
Düzenlemeler ve Etik Çerçeve
AB Yapay Zekâ Yasası (AI Act 2024): Yüksek riskli sistemleri sıkı şekilde sınıflandıran ilk kapsamlı yasa
UNESCO Etik İlkeleri (2025): Küresel ölçekte adalet, şeffaflık ve insan haklarını koruyan çerçeve sundu
AI Safety Index (2025): Araştırmalar, laboratuvarların güvenlik hazırlığının AGI’nin gelişim hızının gerisinde kaldığını ortaya koyuyor
Genel Yapay Zekâ (AGI), dar yapay zekânın ötesine geçerek insanlığın geleceğini şekillendirecek en kritik teknolojilerden biri olarak görülüyor. Kimileri 2027, kimileri 2030’lar diyor. Ama kesin olan bir şey var: AGI geldiğinde sadece teknolojiyi değil, ekonomiyi, siyaseti ve günlük hayatımızı kökten değiştirecek.
Kaynaklar:
Forbes (2025)
Fortune (2025)
Stanford HAI – AI Index Report 2025
